Çimento ağırlığının en çok %5 i kadar oranda betona eklenen kimyasal katkı maddeleri, betonun bazı özelliklerini iyileştirmek veya betona ek yeni özellikler kazandırmak amacı taşırlar. En yaygın olarak kullanılan katkı maddeleri şöyle sıralanabilir;
Betonda Kullanılan Katkı Maddeleri
- Hava sürükleyici kimyasal katkı maddeleri: Bu katkı maddeleri betonda çok sayıda küçük hava kabarcıkları oluşturarak işlenmeyi kolaylaştırır ve donma çözülmesi dayanımını arttırır.
- Donmayı etkileyen katkı maddeleri: Bu maddeler, donma işlemini çabuklaştıran ve geciktiren olarak iki gruba ayrılabilir.
- Bağlayıcı katkı maddeleri: Bu katkı maddeleri, betonun işlenebilme özelliğini ve geçirimsizliği arttırır ve su kusmayı önler; ancak bu tür maddeler genelde dayanımı ve kenetlenmeyi olumsuz yönde etkileyebilir.
- İşlenebilirlik artırıcı katkı maddeleri: Bu katkı maddeleri kullanıldığında su azaltılabileceğinden dayanımı arttırabilir. Ancak, bu katkı maddelerinden bazıları prizi geciktirebilir. Bu katkı maddeleri aynı zamanda süper akışkanlaştırıcı olarak da adlandırılır.
- Geçirimsizliği artırıcı katkı maddeleri: Bu katkı maddeleri, betonun su geçirimsizliğini arttırır.
- Genleşme sağlayan katkı maddeleri: Betonun donma esnasında büzülme yerine genleşmesine yol açarlar. Bu tür katkı maddeleri, derzlerin doldurulmasında ve onarım işlerinde son derece yararlıdır.
Bazı katkı maddeleri betonun belirli bir özelliği istenen biçimde değiştirirken diğer bir özelliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu yüzden betona eklenen kimyasal katkı maddeleri özellikleri, kullanılmadan önce incelenmeli ve uygulama bilinçli yapılmalıdır. Bununla birlikte katkı maddeleri konusunda şu ana prensipler unutulmamalıdır;
- Kurallarına uygun üretilmeyen bir betonu katkı maddeleriyle iyileştirmek imkansızdır. Önce beton, katkısız durumda yeterli niteliklere sahip olmalıdır.
- Piyasada satılan tüm katkıların, kendilerinden beklenen işlevleri yerine getirmesi beklenir. Ancak, katkı ile çimento ve hatta agregalarla uyuşması gerekir. Bu uyuşum, önceden yapılacak deneylerle kanıtlanmalıdır.
- Önerilen katkı miktarları, her özel durum için gerekli olmayabilir. Bu oranların da ön deneylerle kontrolü gerekmektedir.
- Katkılarda ana işlevlerin yanında ikincil işlevler de olabilir. Bu ikincil etkiler negatif yönde de olabilir. (Betonun niteliklerini bozması gibi) Bu hususun gözden uzak tutulmaması gerekir.
- Birden fazla katkı maddesi eş zamanda kullanıldığında beklenen iyileştirici sonuçlar azalabilir ve hatta kaybolabilir. Bu hususun olmadığının da ön deneylerle saptanması zorunludur.
