Yazıdaki Başlıklar
Trafo Merkezi Nedir?
Trafo merkezi bir veya birden fazla yüksek gerilim enerji iletim hattından enerji alan ve bu enerjiyi orta ve alçak gerilim ile müşteri fiderlerine dağıtan cihazların bulunduğu yerdir.
Trafo merkezleri, gerilimin indirilip yükseltilmesine bağlı olarak yükseltici trafo merkezleri ve indirici trafo merkezleri olarak isimlendirilir. Elektrik gerilimini yükselten trafo merkezleri yükseltici trafo merkezleri, elektrik gerilimini indiren trafo merkezleri de indirici trafo merkezleri olarak isimlendirilir.
Şalt Tesisi Nedir?
Trafo Merkezindeki güç trafoları, baralar, kesici, ayırıcı, akım-gerilim trafoları, parafudr ve bir kısım yardımcı elamanında bir arada bulunduğu enerjinin toplandığı ve dağıtıldığı bölüme şalt tesisleri denir.
Açık havada bulunan şalt tesisleri şalt sahası, kapalı yerlerde bulunan Şalt tesisleri de şalt salonları olarak isimlendirilir. Şalt tesislerinde enerjinin iletim ve dağıtım işlemlerinin yanı sıra iletim hattında meydana gelebilecek herhangi bir aşırı akım durumu veya kısa devre durumuna müdahale edilmesi gibi işlemlerde bu tesislerde gerçekleşir.
Şalt Sahaları genellikle;
- Cihaz Tipi Şalt Sahası
- Kiriş Tipi Şalt Sahası
- Toprak Üstü Şalt Sahası
olmak üzere üç şekilde kurulur.
Cihaz Tipi Şalt Sahaları
Cihaz tipi şalt sahaları, genellikle arazinin düz olmadığı yerlerde kurulur. Bu tipte hafif olan teçhizat çelik çerçeveler üzerine oturtulur. Baralar A tipi çelik direklere bağlanan zincir izolatörler arasına gerilerek yerleştirilir.
Tesis masrafları ucuzdur ve tesisi üzerinde düşünülen gerekli her türlü değişiklik kolaylıkla yapılabilir.
Kiriş Tipi Şalt Sahaları
Kiriş tipi şalt sahaları dikey, yatay ve kafes kirişlerinden yapılır. Baralar, zincir beyaz dikey tip mesnet izolatörler yardımıyla kirişler arasına gergin bir şekilde yerleştirilir. Ayırıcılar ve diğer hafif teçhizatlar kirişler üzerine montajlanır.
Bu tip yapı cihaz tipi şalt sahasından daha pahalıdır ama daha küçük bir alan kapladığı için küçük alanlarda kurulabilir ve cihaz tipi şalt sahasına göre de daha sağlamdır.
Toprak Üstü Tipi Şalt Sahaları
Toprak Üstü tipi şalt sahasında bütün cihazlar beton sütunlar üzerine montajlanır. Baralar betonarme kaideye ve zincir izolatörler arasına gerilerek yerleştirilir.
Bu tip tesisler teçhizatın alçak seviyede montajı nedeniyle maliyet bakımından diğer tip şalt sahalarına göre daha ekonomiktir. Tesis için genellikle düz ve geniş bir alana ihtiyaç vardır. bu tip yapılar deprem ve toprak kayması riski yüksek olan yerler için elverişli değildir.
Gaz İzoleli Şalt (GİS) Merkezleri
Gaz izoleli şalt merkezlerinin en belirgin özelliği açık hava şalt sahası yerine 154 kV’lık yerde bulunan bara, kesici, ayırıcı ve ölçü trafolarının SF6 gazı ile izole edilmiş bölümlere konulmasıyla merkezin kapladığı alan ve hacmin küçültülmesidir.
Tesislerin kapalı ve izole edilmiş olması insan hayatı yönünden ve dış etkenlere karşı güvenilir olmasını sağlar. Ayrıca büyük şehirlerde yüksek gerilimin dağıtım merkezlerine ulaştırılmasında büyük faydaları vardır.
Trafo merkezleri arasında irtibat 154 kV XPLE kablolarıyla sağlanır. Bu sayede şehir içi yüksek gerilimli havai hatların dezavantajları yaşanmaz. Peki Gaz İzoleli Şalt Merkezlerinin Açık Hava Şalt Sahalarına Göre Üstünlükleri Nelerdir?
Gaz İzoleli Şalt Merkezlerinin Açık Hava Şalt Sahalarına Göre Üstünlükleri
- Özellikle son derece güvenilir bir sistem olup deprem anında bile tehlike yaratmaz.
- Tüm gerilim altındaki elemanlar gaz dolu tanklar içerisinde olduklarından bunlar ile temas söz konusu değildir.
- Gaz izoleli şalt merkezleri küçük alanlarda, yerleşim bölgelerinin karakteristik yapılaşmasını bozmayacak bir şekilde kurulur.
- Bina içerisinin hava etki ve kirliliğe karşı muhafazalı olması nedeniyle hem güvenilir hem de bakım maliyeti açık şalt sahalarına göre daha ekonomiktir.
