Elektrik Şebekesinden Çekilen Güç Türleri

Elektrik sistemlerinde güç çok önemli bir kavramdır. Çoğu insanın bildiği gibi güç, akım ile gerilimin çarpımı şeklinde elde edilir. Bilinenin aksine güç kavramı sadece akım ile gerilimin çarpımından ibaret değildir. Doğru akım ile iletilen güç gerilimle akımın çarpımı olarak ifade edilse de alternatif akımla iletilen güç sadece gerilimle akımın çarpımı olarak ifade edilemez. Bu yazımda sizlere elektrik şebekesinden çekilen güç türlerinden bahsedeceğim.

Elektrik şebekesinden çekilen çeşitli güç türleri mevcuttur.  Kullanıcının talebine göre bu çeşitli türlerde şebekeden güç çekimi gerçekleşir.

Elektrik şebekesinden çekilen güçler;

1. Aktif Güç
2. Reaktif Güç
3. Görünür Güç

olmak üzere 3 sınıfta gruplandırılır.

Elektrik Şebekesi Güç Çeşitleri – Türleri

Aktif Güç

Elektrik devrelerinde alıcılar tarafından sistemden çekilen faydalı, işe yarayan güce aktif güç denir. Aktif güç; ısıtıcılarda ısıya, motorlarda harekete, aydınlatma araçlarında ise ışığa dönüşür. Alternatif akımda  devreye uygulanan gerilim devreden geçen akım zamana bağlı olarak değişir. Akım ve gerilimin çarpımı olan güç zamana bağlı olarak değişik değerler alır.

Aktif gücün birimi Watt’tır. P sembolü ile gösterilir.

Tek fazlı devrelerde Aktif Güç

P =U.I.cosφ (Watt)

Üç fazlı devrelerde Aktif Güç

P = 3.U.I.cosφ (Watt)

Şeklinde hesaplanır.

Reaktif Güç

Reaktif güç; kondansatör veya bobin içeren devrelerde akım ve gerilimin arasında faz farkı olmasından kaynaklanan ve böyle durumlarda oluşan bir güç çeşididir. Reaktif güç devreye verilip geri alınan, yani kullanılmayan güçtür. Reaktif güç manyetik alanın oluşması için kullanılır. Reaktif güç bir yararlı işe dönüştürülemediği gibi, iletim hatların ve trafoların gereksiz yüklenmelerine neden olur.

Reaktif gücün birimi VAR (Volt Amper Reaktif) dır. Q harfi ile gösterilir.

Tek fazlı devrelerde Reaktif Güç

Q =U.I.sinφ (VAR)

Üç fazlı devrelerde Reaktif Güç

Q = 3.U.I.sinφ (VAR)

Şeklinde hesaplanır.

Görünür Güç

Elektrik Şebekesinden Aktif gücü dirençler, Reaktif gücü ise endüktif ve kapasitif reaktanslar çeker. Eğer bir devrede hem direnç hem de reaktans birlikte bulunuyorsa bu devrede aktif ve reaktif güçler bir arada bulunur. Böyle bir devrede “V.I” değeri görünür gücü verir.

Görünür gücün birimi VA (Volt Amper) dır. S harfi ile gösterilir.

Tek fazlı devrelerde Görünür Güç

S =U.I (VA)

Üç fazlı devrelerde Görünür Güç

S = 3.U.I (VA)

Şeklinde hesaplanır.

Güç Üçgeni

Aktif güç, Reaktif güç ve Görünür güçler arasındaki bağıntıyı gösteren üçgene güç üçgeni denir. Endüktif bir devrenin uçlarına bir gerilim uygulandığında devre, geriliminden geri fazda bir akım çektiğinden endüktif devrelerde akım geriliminden 90 derece geridedir denilirken kapasitif devrelerde ise devrenin uçlarına gerilim uygulandığında devre geriliminden ileri fazda bir akım çektiğinden kapasitif devrelerde  akım geriliminden 90 derece ileridedir denilir.

Güç üçgeni aşağıda gösterilmektedir.

 

Kaynaklar

https://hbogm.meb.gov.tr/MTAO/1Elektroteknik/unite4.pdf

http://www.elektrikbilgisi.com/YaziOku.asp?id=102#.YOrfvugzZPY