İnsanların çok farklı gereksinimlerinin tümünü bulundukları yerden sağlamaları pek mümkün değildir. Bu nedenle zaman zaman yer değiştirmeye, kendileri için gerekli bulunan maddeleri elde etmek amacıyla hareket etmeye zorunluluk duyarlar. Bilindiği üzere ulaşım, insanların ve eşyaların fayda yaratmak amacıyla yer değiştirmesini sağlayan bir hizmettir. Bu yer değiştirme gereksinmesi, ihtiyaçlarla beraber giderek gelişmiş ve çeşitli ulaşım türlerinin ortaya çıkması sonucunu doğurmuştur.
Ulaştırma sistemleri alanında insanın ilk buluşu, bir cismin sürüklenerek çekilmesinin sırtta taşınmasından rahat oluşudur. Sürüklenen cismin bundan zarar görmesi, çekilecek cismi sağlam bir maddenin üzerine koyma aşamasına getirmiştir. Daha sonrasında yuvarlak bir cismin yuvarlanarak daha kolay hareket ettiği fark edilerek ulaştırma alanının en önemli buluşu olarak tekerleği icat etmiştir. İki tekerleğin birbirine bağlanması ve üzerine bir sandığın oturtulması suretiyle bugünkü modern otomobillerin atasını oluşturan kağnı, ulaşım dünyasına açılmıştır. Arabaların insanlar tarafından çekilmesinden sonra hayvanların güçlerine başvurulması biçimindeki gelişme, rahat bir çekim elde etme üzere yoldaki düzensizliklerin giderilmesi biçiminde de yürütüldü.
Yazıdaki Başlıklar
Ulaştırma Sistemleri Aranan Nitelikler
- Güvenlik: Taşınan insan ya da eşya, taşınma sırasında zarar görmemelidir
- Hız: Ulaşım sistemi, taşınacak insan ya da eşyayı en kısa zamanda istenilen yere götürebilmelidir.
- Düzenlilik: Ulaşım sistemde taşınan insan ya da eşya, istenilen yere önceden bildirilen zamanda (dakiklik) götürebilmelidir.
- Konfor: Özellikle yolcu taşımında rahat yer değiştirme olanakları sağlanmalıdır.
- Ekonomiklik: Taşınma işlemi, yukarıdaki gerekler ile birlikte aynı zamanda en ekonomik biçimde gerçekleştirilmelidir.
Ulaştırma Türlerinin Ortak Ögeleri
- Yol
- Taşıt
- Enerji
- Yükleme-boşaltma tesisleri (Terminaller)
Ulaştırma Türlerinin Sınıflandırılması
Ulaştırma türlerinin hareketlerindeki serbestlik dereceleri ve altyapıları, doğal veya yapay olmasını esas alır. Ulaşım hizmetlerinin gerçekleştiği alana göre ulaşım araçları; kara, hava, deniz ve demir yolu ulaşımlarına göre geliştirilmektedir. Ulaştırma türlerinin tarihsel gelişmesinde en eski ulaştırma türünün deniz yolu, en yenisinin ise hava yolu olduğunu göstermektedir.
Ulaştırma Sisteminin Önemi
Günümüz dünyasında gelişmiş bir ülke olmanın en önemli göstergelerinden birisi, vatandaşlarına hızlı, düzenli, konforlu, güvenilir ve ekonomik bir ulaştırma hizmeti sunulması olarak kabul edilmektedir. Gelişmekte olan ülkeler, bu kriterlere sahip bir ulaştırma hizmeti sağlamak için yatırımlarına hızla devam etmekte, varsa eksiklikleri gidermeye çalışmaktadır. Gelişmiş ülkelerde dahi her zaman daha iyisini elde etme amacıyla ulaştırma yatırımlarının devam etmesi, bu sektördeki iş gücüne ihtiyacın hiç bitmeyeceğini göstermektedir.
