Avometre Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Kullanılır?

Avometre Nedir?

Bir çeşit ölçü aleti olan Avometre (Multimetre) cihazları; gerilim, akım ve direnç ölçen bir alettir. Bu ölçü birimleri piyasada analog ve dijital olarak iki şekilde üretilmektedir. Analog ölçü aletlerinin yapısı döner bir bobinli sisteme sahiptir. Dijitallarin ise LCD özellikte bir arayüzü bulunmaktadır. Bu durum ölçülen değerin okunmasını kolaylaştırmaktadır. Anologlara göre daha dayanıklı olan dijital aletler, gün geçtikçe teknolojik gelişmelere bağlı olarak sürekli geliştirilmektedir.

Avometre ile; direnç, gerilim, akım ölçülmesinin yanında frekans, sıcaklık değerleri, kapasite, endüktans ölçümleri yapılır. Ayrıca transistörlerin uç tespitleri de bu cihazlar ile yapılmaktadır. Avometre’de 2, 3, 4 prob bağlantı soketi vardır. Bu sayılar arttıkça bu ölçüm cihazlarının özellikleri de artmaktadır. Bu cihazlar; voltmetre, ampermetre ve ohm metrelerin yaptığını tek başına yapmaktadır. Yani bu cihazlar ile bu üç cihazın yaptığı işlemler yapılmaktadır.

Avometre Nasıl Kullanılır?

Dijital Avometre’de cihazdan ayrı olarak iki adet sonda bulunmaktadır. Genelde siyah ve kırmızı kablodan oluşan bu kablolar, devrenin iki ucuna yerleştirilmiştir. Üzerinde bir ekran yerleştirilmiştir ve ortasında bir topuz şeklinde bir eklenti bulunmaktadır. Bu topuz kullanılarak istenilen ayar yapılabilmektedir. Bu ayarlar sayesinde voltaj, direnç ve amperaj güçleri doğru bir şekilde ve kısa sürede ölçülebilmektedir. Analog Avometreler ise bobin, demir nüve, esnek yay, mıknatıs, ibre gibi parçalardan oluşur. Skalasında ise ölçme pozisyonu, firma adı, ölçme hatası, yalıtkanlık düzeyi, ölçme sınırı, ölçme aralığı gibi değerler bulunmaktadır. Bu değerler yardımı ile ölçüm işlemleri yapılmaktadır. Her ne kadar Multimetreler modelden modele farklılık gösterse de yaptıkları iş aynıdır. Önemli olan ölçüm işleminin başarılı bir şekilde sonuçlanmasıdır.

Avometre Ne İşe Yarar?

Elektrikle uğraşılan alanlarda yoğun olarak kullanılan bu ölçü aleti, direnç, voltaj, akım, kısa devre, güç gibi değerleri doğru bir şekilde ölçmek amacı ile kullanılmaktadır. Oto tamirciler, inşaat elektrikçileri, mühendisler, öğrenciler gibi farklı meslek gurubunda yer alan kişiler bu ürünü kullanmaktadır. Kısacası bu cihazlar, elektrik ölçüm birimlerini ölçmek amacı ile yoğun olarak kullanılmaktadır. Gelişen teknolojiyle sürekli geliştirilen bu cihazlar; direnç ölçümü, ampermetre, voltmetre, kısa devre testi, diyot testi, kondansatör testi ve sinyal testi yapabilen önemli cihazlardır.

Avometre ile Ölçüm Nasıl Yapılır?

1. Cihaz ile ölçüm yapılacakken öncelikle yapılacak ölçümün avometrenin ölçme sınırını aşmaması gerekmektedir.
2. Daha sonra ölçüm sırasında cinsine göre AC (Alternatif akım) ya da DC (Doğru akım) seçiminin yapılması gerekmektedir.
3. Değer ölçmek istenilen büyüklüğe en yakın ancak küçük olmayan değere kademe anahtarının getirilmesi gerekmektedir.
4. Ölçülecek değer tam olarak bilinmiyor ise kademe anahtarı en büyük değere getirilerek ölçüm yapılır. 

Avometre ile Direnç Ölçümü Nasıl Yapılır?

1. Direnç ölçümü yapılırken, Avometre ohm kademesine alın.
2. Daha sonra ölçülecek olan dirence paralel bağlanarak ölçüm işlemi yapılır.
3. Dikkat edilmesi gereken husus ise; Ölçüm yapılacak olan direncin herhangi bir enerji ile temas etmemesi gerekir. Ölçüm işlemi yapan kişinin ayrıca avometre problarına temas etmemesi de gerekmektedir.
4. Gerekli kontroller yapıldıktan sonra Avometre ile direnç ölçümüne geçildiğinde; ölçü yapılacak olan cihazın ohm kademesinin en yüksek değerine ayarlanır.
5. Siyah probu COM ucuna ve kırmızı probu genelde VΩ şeklinde yazan sokete takın.
6. Probların direncin iki ucuna temas ettirin. Ancak ekranda değer görülmez ise bir alt direnç kademesi değerine indirin.
7. Daha sonra tekrar iki ucuna probları temas ettirin. 0 ya da 1’in dışında bir değer görülür ise ekranda değer ölçüm işleminin başarıyla yapıldığını gösterilmektedir.

Avometre ile Akım Ölçme

Avometre akım ölçümleri 10 Amper’den küçük akım şiddetlerini de ölçmek için kullanılmaktadır.  Akım ölçme için işlem basamakları şu şekildedir;

1. Ölçüm işlemi için cihazı A (akım) konumuna getirin.
2. Probları devreye seri olarak bağlayın ve ölçüm işlemi sağlanacaktır.

Kısa süreli 10 ampere kadar akımı ölçebilen bu cihazlar, yanlış kullanım sonunda bozulabilir. Bunun için ölçüm adımlarının doğru yapıldığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Her kullanımda probların doğru bir şekilde soketlere takılı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayrıca ölçüm kademesinin de doğru olup olmadığına bakılmalıdır. Ampul gibi ölçüm sırasında bir alıcı bulunmalıdır. Çünkü bu şekilde alıcının çektiği en doğru akım tespit edilecektir.

Avometre ile Gerilim Ölçme

1. Ölçülecek gerilimin cinsini (AC veya DC) belirleyin.
2. Avometrede gerilimin cinsine göre cihazın topuzunu, AC ya da DC işaretine getirin.
3. Gerilim ölçümü yapılırken seçilecek olan ölçü aletinin ibresi ölçülecek değerden kesinlikle büyük olmalıdır. Bu durumda cihaz bozulabilir.

Avometre ile Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır?

Diğer ölçüm işlemlerine göre avometre ile toprak ölçümü işlemi yapmak riskli bir durumdur. Eğer analog ölçü aletlerinin biri tercih edilir ise dikkat edilmesi gereken bazı hususlar söz konusudur. Öncelikle ölçüm işlemi yapmadan önce komitatörü doğru ayarlanmak gerekmektedir. Cihazın ortasında yer alan anahtarın doğru yere sabitlenmesi gerekmekte ve Avometrenin doğru ölçüm kademesine alındığından emin olunması gerekmektedir.

Avometre ile Diyot Ölçme

Avometre ile diyot ölçme işleminin yapılması için;

1. Avometrenin kademesini diyot bölümüne çevirin.
2. Siyah probu diyotun katot ucuna ve kırmızı probu anot ucuna getirin.
3. Ekran kısmında yüksek direnç görülüyor ise uçların yerini değiştirin. Eğer direnç değeri görülüyor ise diyot doğrudur. Fakat cihaz ibresinden sapma varsa kısa devre söz konusudur.

Avometre ile Kondansatör Ölçme

Avometre aletin özellikleri sayesinde pek çok ölçüm işlemi sorunsuz ve kısa zamanlarda gerçekleştirilmektedir. Bunlardan biri de avometre ile kondansatör ölçme işlemidir. Kondansatörün kapasite değeri bu cihazlar ile ölçülmemektedir. Avometre cihazları ile sağlamlık kontrolü yapılabilmektedir. Avometre cihazı kullanılarak yapılacak olan Kondansatör sağlamlık testi için izlenmesi gereken işlem basamakları şu şekilde seyretmektedir;

1. Öncelikle cihazı ohm kademesine alın.
2. Bu ölçme işlemi, kondansatörün uçlarının birbirine değdirilmesi sonucu yapılır.

Ayrıca sağlamlık kontrolü yapılırken bir kablo yardımı ile de kısa devre yaptırılarak deşarj edilmektedir. Sonuçların daha net belirlenmesi için anolog Avometre kullanılması daha uygundur

Avometre Fiyatları

Avometrenin baş harflerinden amper, volt ve ohm’i ifade ettiği anlaşılmaktadır. Bu üç harf aslında bu üç simgenin bir cihaz ile ölçülebildiğini vurgulamaktadır. Piyasada iki çeşit olarak üretimi gerçekleştirilen bu cihazlardan Analog olanları artık gelişen teknoloji ile birlikte fazla tercih edilmemektedir. Gerilim değişimleri kolayca görülen bu analog cihazların bozulma durumu da dijitallere göre daha fazladır. Dijital cihazlarla ise LCD ekran vasıtası ile ölçümler yapılmaktadır.

Gün geçtikçe çeşitliliği artan bu cihazlar, piyasada farklı fiyat aralıklarında satışa sunulmaktadır. Bu ölçü aletinin fiyatlarının çeşitli olmasının sebebi ise üretilen cihazların özelliklerinin birbirinden farklı olmasıdır. Yani yaptığı iş, fonksiyonları ve ölçüm kalitesi fiyat farklılığına neden olmaktadır. Piyasada 10TL’den başlayan fiyatlara ürün bulunabilirken 3000$ kadar da fiyatların arttığı bilinmektedir. Kısacası her bütçeye uygun piyasada ölçüm aleti bulunabilmektedir. Fakat cihaz satın alırken bütçeden çok cihazın özellikleri dikkate alınmaktadır. Çünkü cihazların kapasiteleri ve özellikleri birbirinden farklı olduğu için yapılacak olan işin niteliğine uygun cihaz seçiminde bulunmak önemli olacaktır.