Mikrometre Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Mikrometre Okuma Örnekleri
  1. Anasayfa
  2. Nasıl

Mikrometre Nedir? Çeşitleri Nelerdir? Mikrometre Okuma Örnekleri

5/5 - (1 Oy)

Mikrometre Nedir?

Mikrometre; çok ince ölçümler elde etmek için kullanılan metrik ve emperyal versiyonları bulunan hassas bir ölçüm cihazıdır.  Bir mikrometrenin mekanik kumpasa göre avantajı daha fazla ölçüm hassasiyeti sağlamasıdır.

Kumpas ile en fazla 0,02 mm hassaslıkta ölçüm sağlanırken, mikrometre ile bu değer 0,001 mm hassaslıklara çıkabilmektedir. Mikrometreler ölçü birimi olarak metrik ve emperyal olmak üzere ikiye ayrılır. Metrik olarak 0-25 mm, 25-50 mm, 50-75 mm aralıklarında mikrometreler mevcuttur. Emperyal ölçü biriminde ise bu 0-1 inç, 1-2 inç, 2-3 inç aralıklarına dönüşür.

mikrometre görseli
şekil 1: mikrometre görseli

 

Mikrometre Çeşitleri

Dış Mikrometre

En yaygın kullanılan mikrometre türü olmakla birlikte nesnelerin dış çaplarını veya uzunluklarını ölçmek için kullanılır. Ölçülmek istenen nesne örs ve mil arasına sıkıştırılır.

İç Mikrometre

Bir delik veya borunun iç çapını ölçmek için kullanılır. Şekil itibariyle daha ince uzun yapıdadır.

i̇ç mikrometre
şekil 2: i̇ç mikrometre

Derinlik Mikrometresi

Bir deliğin, çukurun veya yuvanın derinliğini ölçmek için kullanılır. Ölçülmesi geren deliğin üst kısmıyla hizalanan bir tabana sahiptir.

derinlik mikrometresi
şekil 3: derinlik mikrometresi

Bunların dışında özel kullanımlar için geliştirilmiş bir çok farklı mikrometre türü bulunmaktadır.

Mikrometre Kısımları

Mikrometre ile doğru ölçüm yapabilmek için temel kısımlarını iyi bilmek gerekir.

mikrometre kısımları
şekil 4: mikrometre kısımları

Şekilde görülen bir dış mikrometre örneğidir.

  1. Çerçeve: ‘C’ şeklindedir ve istenen işlevselliğine göre çeşitli görünümlerde olabilir.
  2. Örs (Sabit Ağız):  Fark edilir derecede parlak olmalı ve parça ile tam dayalı olmalıdır.
  3. Ölçüm Yüzeyleri: Ölçüm yapılacak parçanın örs ile mil arasına cırcır döndürülerek sıkıştırıldığı alan ölçüm yüzeyidir.
  4. Kilitleme Somunu: Ölçümü sabitlemek için kilitleme somunu kullanılır. Burada dikkat edilecek nokta sıkıştırma yaparken tambur değil sürtünmeli hareket vidasının kullanılması gerektiğidir.
  5. Namlu Ölçeği : Milimetrik değerlerin okunması sağlanır.
  6. Tambur Ölçeği: Daha hassas ölçümler yapılmasına olanak sağlar. Tambur tam bir devir yaptığında mil; metrik versiyon için 0,5 mm, inç versiyon için 0,025 inç yol kateder. Bunlar namlu ölçeğinde gösterilebilecek en küçük değerlerdir.

Mikrometre ile Ölçüm Nasıl Yapılır?

Mikrometre ile ölçüm yapmak için, parça mikrometreye yerleştirilir ve okuma için namlu ölçeğine bakılır. Burada dikkat edilirse alt ve üst kısımlarda çizgiler bulunmaktadır. Üst kısımdaki çizgiler 0-1-2 mm olarak giderken alt kısımdaki çizgiler bu değerlerin ortasına yerleştirildiği için 0.5-1.5-2.5 mm olarak devam eder.

Okuma yaparken esas olarak namlu ölçeği dikkate alınır. Tam kısmın (virgülün sol tarafı) okumasını yaparken tamburun hangi çizgiyi geçtiğine dikkat edilir. Geçilen çizgi bizim tam sayı ifademizdir. Namludaki yatay çizgi hangi sayıya karşılık gelirse bu ondalıklı ifademizdir. (virgülün sağ tarafı) Eğer tam sayı değil de aralığa karşılık gelirse küçük olan sayı dikkate alınır.

Mikrometre Okuma Örnekleri

örnek
şekil 5: örnek

Namlu ölçeğinde 4,5 mm, tambur ölçeğinde ise küçük olan değer 42 mm dikkate alınır.

Ölçüm Sonucu: 4,50 mm + 0,42 mm = 4,92 mm

örnek 2
şekil 6: örnek 2

Namlu ölçeğinde 8 mm, tambur ölçeğinde ise küçük olan değer 38 mm dikkate alınır.

Ölçüm Sonucu: 8 mm + 0,38 mm = 8,38 mm

örnek 2
şekil 7: örnek 3

Namlu ölçeğinde altta 0.5 lik çizginin görünüp görünmediğinden emin değiliz. Bu gibi durumlarda tambur ölçeğinden yardım alabiliriz. Tambur ölçeğine baktığımızda ölçümün 0 çizgisine hala ulaşmadığını görüyoruz. Öyleyse 0.5 lik çizginin devrini tamamlamadığını söylemek mümkündür. Namlu ölçeğinde 9 mm, tambur ölçeğinde ise küçük olan değer 47 mm dikkate alınır.

Ölçüm Sonucu: 9 mm + 0,47 mm = 9,47 mm

Konuyu daha iyi anlamak adına aşağıdaki örnekleri okumayı deneyebilirsiniz. Cevapları yazının en sonunda bulabilirsiniz.

Örnek 1

mikrometre örneği
şekil 8: mikrometre örneği

Örnek 2

mikrometre örneği 2
şekil 9: mikrometre örneği 2

Örnek 3

mikrometre örneği 3
şekil 10: mikrometre örneği 3

Mikrometre ile Ölçüm Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar

  • Mikrometre ile ölçüm gerçekleştirmeden önce emperyal veya metrik olup olmadığına dikkat etmelisiniz.
  • Tamburu döndürmeye çalışmadan önce kilitleme somununun açık olduğundan emin olmalısınız.
  • Sıfır hatası almamak için ölçüm yüzeyleri birbiri ile temas halinde iken tamburdaki sıfır çizgisinin namludaki üst kısımda bulunan sıfır ile aynı hizada olması gerekir. Aksi halde mikrometrenin kalibre edilmesi gerekir.
uyarı görseli
şekil 11: uyarı görseli

Parça ölçüm yapılacak yüzler arasına yerleştirilip sıkıştırılırken sürtünmeli hareket vidası kullanılmalıdır.Ölçüm yapmadan önce ve yaptıktan sonra temiz bir bezle aleti temizlemelisiniz.

Cevaplar

Örnek 1 = 4,20 mm

Örnek 2 = 7,65 mm

Örnek 3 = 3,47 mm

Açıklama: Sadece okuma örnekleri https://www.stefanelli.eng.br/en/simulator-virtual-micrometer-hundredths-millimeter/ sitesinden faydalanılarak hazırlanmıştır.

Bu Yazıya Yorumunuz Ne?
  • 4
    harika_
    Harika!
  • 0
    g_zel_erik
    Güzel İçerik
  • 4
    d_nd_r_c_
    Düşündürücü

] }

Yorum Yap