Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir? Avantajları Nelerdir?

Yazıdaki Başlıklar

Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir?

Günümüzün rekabet koşullarında giderek kısalan ürün ömür çevrimleri ve artan müşteri beklentileri işletmeleri tedarik zincirlerine yöneltmeye ve bu tedarik zincirlerine yatırım yapmaya zorlamaktadır. İşletmelerin tüm çalışma süreçlerini yakından ilgilendiren “Tedarik Zinciri”; bir ürünün üretimi için gerekli olan hammaddenin tedariğinden başlayıp, nihai tüketiciye ulaşmasına kadar gerçekleştirilen tüm lojistik faaliyetlerini ve bu faaliyetler içerisinde yer alan insanları, teknolojileri ve kaynakları kapsayan süreçlerin tamamını tanımlayan kavramdır.

Tedarik zinciri yönetimi ise, bu süreçler boyunca ortaya çıkan malzeme ve bilgi akışına ait tüm yönetsel görevleri tanımlamaktadır. 1980’li yıllardan itibaren gelişen Tedarik Zinciri Yönetimi temel olarak örgütün dış çevresine odaklanan ve tedarikçileri ile bütünleşmeyi temel alan bir yönetim felsefesidir.

Tedarik Zinciri Yönetiminin temel amacı bir ürünün tedarik zinciri aşamalarındaki her bir organizasyonun aynı amaçlar doğrultusunda çalışarak, ürünün oluşturulmasında en etkin (maliyet, zaman, fayda, vb. açılarından) yolların seçilmesidir. Bu nedenle, tedarik zincirini oluşturan firmalar birbirinden bağımsız organizasyonlar olarak düşünülemez. Her bir zincir üyesi hem kendi performansını geliştirmekle, hem de diğer zincir üyelerinin performansları ile de ilgili olmalıdır, aksi takdirde, aynı zincirdeki diğer üyelerin başarısızlığı tüm zinciri olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle, son zamanlarda tedarik zinciri yönetimi literatüründe tedarik zinciri üyelerinin performanslarının değerlendirilmesi konusunda yapılan çalışmalar ve araştırmalar önemli bir yer tutmaktadır.

Tedarik Zinciri Yönetiminin Temel Amaçları

Hammaddeden başlayarak müşteriye uzanan bütün süreci kapsayan tedarik zinciri yönetiminin başlıca hedefleri şu şekilde sıralanabilir;

Müşterinin beğenisini kazanmak,
Çevrim zamanını azaltmak,
Stok ve stokla ilgili maliyetleri azaltmak,
Ürün hatalarını azaltmak,
Faaliyet maliyetini azaltmak.

Tedarik Zinciri Yönetiminin Ana Fonksiyonları

Tedarik zinciri yönetiminde, zinciri oluşturan tüm fonksiyonlar bütünleşmiş olmalıdır. Ürünlerin, tedarikçiden son kullanıcıya ulaşmasında bir dizi fonksiyon belirli görevleri, temel hedefler doğrultusunda yerine getirir. Bunlar, talep ve sipariş yönetimi, planlama, stok yönetimi, depo yönetimi ve sevkiyat olarak özetlenebilir.

Talep ve sipariş yönetimi: Talep ve sipariş yönetiminde temel amaç, müşteri siparişlerinin etkin ve entegre işleyen bir süreçte hızla cevaplanması için işletme faaliyetlerinin organize edilmesidir.
Satın alma: Müşteri siparişleri için gerekli tüm ürün ve malzemelerin en iyi kalitede, optimum maliyetle, doğru zamanda ve sağlıklı biçimde temin edilmesidir.
Planlama: İşletme faaliyetleri içinde tüm üretim sürecinin maliyet hesaplarıyla birlikte dinamik bir yapıda revize ederek doğru biçimde planlanmasının yapılmasıdır.
Üretim: Tedarik Zinciri’nin işletme tarafındaki en önemli sürecidir. Daha önce alınmış malzemenin doğru araçlarla gereken performans ve süre içinde, düşük fireyle mamüle dönüştürülmesidir. Ekonomi literatüründe ise üretim, mal ve hizmetlerin miktar veya faydalarını artırmaya yönelik her şey olarak açıklanır.
Stok (Envanter) yönetimi: Üretim planına uygun, şirket stok hedeflerine göre ürün ve malzeme stok seviyelerinin belirlenmesi ve stokların verimli yönetimi fonksiyonudur.
Depo yönetimi: İşletmeler için envanter yönetimiyle birlikte kurgulanan; stokların ne şekilde ve miktarda depolandığının yönetilmesi; üretimi tamamlanmış ürünlerin depolanması ve sevkiyata hazır halde tutulması gibi süreçlerin planlanması ve maliyetinin çıkartılmasıdır.
Sevkiyat ve Dağıtım: Satışa hazır ürünlerin depolardan alınarak müşterilerin istedikleri noktalara dağıtımı amacıyla yapılan aktivitelerin bütünüdür.

Tedarik Zinciri Yönetiminin Faydaları

Tedarik Zinciri Yönetimi’nin doğru araçlarla ve sağlıklı biçimde yapılması, işletmenize her süreçte sayısız katkı sağlayacaktır. İşinizi büyütmek ve kârlılığınızı artırmak için, Tedarik Zinciri Yönetimi’nin sağlayacağı faydalar şu şekilde sıralanabilir:

Daha yüksek müşteri memnuniyet kazandırır.
Siparişlerin en iyi seviyede karşılanmasını sağlar.
Lojistik kalemlerinde maliyetler düşer.
Verimliliği ve kapasiteyi artırır.
Talep tahminlerini daha iyi tutturmayı sağlar.
Teslimat performansı daha iyi hale gelir.
Tedarik çevrim süresi kısalır.
Üretim devamlılığı sağlar.
Pazardaki ani değişimlere direnç kazandırır.
Toplam maliyetlerde tasarruf elde ettirir.

Tedarik Zinciri Yönetiminin Başarı İlkeleri

Tedarik Zinciri sürecini başarılı bir şekilde devam ettirmek için sürdürülmesi gereken ilkeler şu şekildedir:

1. İlke: Farklı grupların servis ihtiyaçlarına dayanan müşteriler gruplara ayrılmalı ve tedarik zinciri bu gruplara hizmet vermek üzere adapte edilmelidir

2. İlke: Lojistik ağı, hizmet ihtiyaçları ve müşteri gruplarının karlılığına göre uyarlanmalıdır.

3. İlke: Tutarlı tahminler ile optimal kaynak tahsisi garanti edilerek pazar işaretleri izlenmeli ve buna bağlı olarak tedarik zinciri çerçevesinde talep planlaması sıraya dizilmelidir.

4. İlke: Ürün müşteriye tanıtılmalıdır ve tedarik zinciri boyunca olan dönüşümler hızlandırılmalıdır.

5. İlke: Tedarik kaynakları, malzeme ve hizmet sahibi olmanın maliyetini azaltmak için stratejik bir biçimde yönetilmelidir.

6. İlke: Birden fazla karar verme seviyesini destekleyen ve ürünlerin, hizmetlerin ve bilgilerin akışını açık bir şekilde gösteren, tedarik zinciri kapsamında bir strateji geliştirilmelidir.

7. İlke: Uç kullanıcıya etkili ve verimli bir şekilde ulaşmada toplam başarıyı ölçmek için kanal çerçevesindeki performans ölçütleri benimsenmelidir.

Özetle tedarik zinciri yönetiminin kritik başarı ölçütleri; doğru ürün, doğru miktar, doğru zaman, doğru yer, yüksek esneklik, en az toplam maliyet, en kısa çevrim süresi, en az toplam stok düzeyidir.

Kaynaklar: